Струмичката баклава е сосема различна од било кој крај во Македонија.
Навидум едноставна, но со единствен вкус кој никогаш нема да го заборавите. Денес поретко се прави во изворна форма заради променетите услови на живеење.
Баклавата се подготвувала дома, но печењето било резервирано за познатите фурни во градот. Се правела во огромни тепсии кои се носеле на фурна, а тепсиите морале да бидат калајдисани.
Секое семејство поседувало такви тепсии со различни големини, или барем една. Баклавите ги правеле нашите баби и прабаби и наназад до којзнае кои времиња… Но, дојде време кога жените почнаа да се вработуваат, а и кога почнаа да се продаваат готовите кори.
И тогаш, една мала итрина почна да применува, се мешаа корите. Ќе се усукаа неколку, оти се нема време и другите ќе бидат од готовите. Се разбира, секогаш кога се можело, се сукало.
Корите се сукале на софрите, а во поново време имаше жени кои беа поканувани да го прават тоа за некои поводи.
Кај нас баклавата се правела за Нова година традиционално, а кој сакал правел и за Божик, но бидејќи за Бадник се правела сарлиита, се собирале две баклави. Кој како милувал…
Она што е интересно е што се прави и за свадба. Тортите се од поново време, но и денденес, покрај тортите, многу семејства ја ставаат баклавата како главен десерт на свадбата.
Не може да се замисли свадба без баклави. Велам баклави затоа што не се прави една, туку заради многуте гости, секој од поширокото семејство носи тепсија. Брат, сестра, сите тетки и чини (стрини), сите правеле и носеле баклави за гостите… И уште непробани, се прашувале: „Погуди ли ти се, сипа ли се?’’. Тоа е затоа што секоја домаќинка од око знаела да си ја процени баклавата и мерфетлукот.
И така, ако сте близок некој на свадбата, ќе добиете чинаја полна со парчиња баклави, да пробате од сите, а мајсториците веднаш ќе дојадат да ви кажат: „Е таа е од мојта, аресе ли ти се, кажи каква е убава, ного ми се погоди, сипа се, нели?’’.
Вие со полна уста треба да ги пофалите, зашто и не може поинаку, преубави се, навистина.
А денес сé е поинаку, баклави се сукаат сеуште, но нема фурни, а тортите се главни и се прават по порачка.
Готовите кори знаат да завршат работа за настан дома или, можеби, свадба, семејство кое ја сака традицијата. Но, навистина се нема време…
Јас, во туѓина, желна за мојата традиција, се снаоѓам како знам и умеам, зашто ни брашното не е исто…Сé е поинаку, но се трудам да го сочувам споменот, колку можам. Мојата баклава е далеку од она што била во старите времиња, но многу блиску до споменот кој грее душа.
Еве како да направите баклава денес, која нема да ве остави рамнодушни…
СОСТОЈКИ
1 кг кори за баклава (доколку не сукате, 350 г. ореви (и повеќе), 200 г гриз,150 мл масло за готвење, 2 ќесички ванилин шеќер, 150 г. маргарин,1,5 кг шеќер, неколку зрна зачин сакс, 1 лимон
ПОДГОТОВКА
1.Најпрво ги подготвувате оревите, мора да се сечени долгнавесто и тенко
2.Гризот се пржи во многу малку зејтин, а во него се додава ванилата и толчениот сакс
3.Дното на плех бр.32 се мачка зејтин, се редат корите една врз друга. На секоја ставате зејтинче и гриз со ванилата и саксот измешани, а на секоја втора или трета и ореви. Долните и горните неколку кори оставете ги без ореви
4.Сечењето е многу важно, во средина овој пат е сечена и до центарот, затоа што ова е мал плех за баклава, таа се прави во огромни тепсии и тогаш средината останува цела ѕвезда. Во овој плех, ѕвездата би одзела многу простор
5.Полијте ја со растопениот маргарин
6.Потоа се пече околу еден час, покриена со фолија на почетокот
7.Кога ќе се излади, се полива со шербет од 1,5 кг шеќер и помалку од 1 кг вода, ванилин шеќер и кругчиња лимон при крај
За оние кои сакаат помека баклава, треба да се полие пред да биде готов шербетот, значи два пати, а кога ќе почне да се влече како конец од лажицата, или кога ќе се прават меурчиња, тоа значи готов е и се полива остатокот.
Но ако сакате ропкава, да се сипа како велиме, се полива еднаш, кога е готов шербетот.
Добар апетит и за многу години празниците!
Весна Рохр, Со љубов, за вас